نگهداری ۱۵۰۰ اثر از فرش ایرانی در موزه‌های سراسر دنیا

به نقل قالیشویی ادیب و گزارش خبر گزاری پایگاه تحلیلی صنعت فرش ایران (عصرفرش) به نقل از خبرگزاری فارس ، هنر نزد ایرانیان است و بس، این سخن نشان دهنده این است که ایران مهد هنر و تمدنی باشکوه بوده که چشم همگان را به خود خیره کرده است. از جمله هنرهای ایران فرش است که بافندگان خوش ذوق ایرانی در سراسر کشور آن را رج به رج همچون تابلوی زیبایی نقاشی به نمایش می‌گذاشتند. فرش‌بافی هنری باشکوه و زیباست که روح و جان را می‌نوازد و با دیدن هر قطعه فرش که بافنده آن را با انگشتان هنرمندش خلق کرده است دل و جان آدمی تازه می‌شود. یکی از کارشناسان فرش دستبافت در این رابطه به  خبرنگار فارس در اراک می‌گوید: هنر ایرانی به خصوص فرش ایرانی از دیرباز در سراسر جهان به خصوص غرب، معروف و نامدار بوده و از گذشته‌های دور نظر خارجیان و جهانگردان خارجی را به خود جلب کرده بود و به ویژه از قرن ۱۵ میلادی به بعد همگان از فرش ایرانی سخن می گفتند. حسین فراهانی با بیان اینکه این هنر ارزنده و بی‌نظیر ایران همواره مورد ستایش غربی‌ها بوده است، می‌افزاید: جهانگردان خارجی که به ایران سفر می‌کردند با خود فرش ایرانی سوغات می‌بردند. وی تصریح می‌کند: زیبایی چشم‌نواز فرش ایرانی همواره مورد توجه بوده و جایگاه ممتازی داشته است، فرش دست کم از اواخر قرون وسطی جزو اقلامی بود که با آن تجارت می‌کردند، در قرن‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی فرش جزو اموال و دارایی اشراف و ثروتمندان بوده است. کارشناس فرش دست‌باف با اشاره به فرش پازیر اظهار می‌کند: این فرش یک نمونه کمیاب و زیبایی است که با تکنیک بالا بافته شده می‌شود، فرش پازیریک قدمتی ۲۴۰۰ یا ۲۵۰۰ ساله دارد. در گذر تاریخ ایران صنعت و پیشه فرشبافی به صورت یک هنر و مهارت خاص درآمده است. فراهانی ادامه می‌دهد: وقتی کوروش کبیر در سال ۵۳۹ قبل از میلاد کشور بابل را فتح کرد، صنعت و هنر فرش را در ایران رونق خاص بخشید، گفته می‌شود که آرامگاه کوروش با گرانبهاترین فرش‌ها پوشیده شده بود، حتی قبل از او هم مردم صحرانشین در مورد فرش بافی گره‌ای اطلاعاتی داشتند، آنها از گله‌های گوسفندان و بزهای خود پشم خوب و بادوام برای کار خود می‌گرفتند. وی بیان می‌کند: با توجه به شعرهای شاعرانی مثل منوچهری، انوری، ناصرخسرو و … درمورد قالی و رنگرزی، قالی بافی تا قبل از حمله مغول به ایران بسیار رواج داشته ولی در دوره تیموری دچار تغییراتی می‌شود. این کارشناس می‌گوید: شاید دوران شکوفایی هنر فرش در ایران مربوط به دوران صفویه است، تقریبا ۱۵۰۰ اثر در موزه‌های سراسر دنیا از فرش ایران باقی مانده است، اوج شکوفایی این هنر گرانبها به دوره پادشاهی شاه عباس بازمی‌گردد. فراهانی اضافه می‌کند: در این دوره تجارت و هنر و صنعت رونق خاصی پیدا کرد، شاه عباس به تشویق و دلگرم کردن مردم به تماس و مبادله با اروپا علاقه داشت، او اصفهان را به عنوان پایتخت خودش انتخاب کرد و آن را به یکی از مجلل‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای ایران تبدیل کرد. وی می‌افزاید: شاه عباس همچنین یک کارگاه بزرگ فرش بافی دایر کرد که هنرمندان در آنجا کار کنند و بهترین و زیباترین نمونه‌های فرش را ببافند، بیشترین این فرش‌ها از ابریشم بودند و با رشته‌های طلا و نقره تزیین شده بودند. کارشناس فرش دست‌باف می‌گوید: بر پایه نوشته‌های جهانگردان خارجی که در عهد صفویه به ایران سفر کردند در آن روزگار قالی از شغلی روستایی و عشایری خارج شد و به کارگاه‌ها در شهرهایی مثل اصفهان، کاشان، کرمان، تبریز کشیده شد، اما در دوره‌های افشاریه و زندیه ناگهان قالی بافی از رونق افتاد و به آن بی‌توجهی شد و در واقع دوره کارگاه‌های فرش در ایران با هجوم افغان‌ها به پایان رسید و افغان‌ها اصفهان را از بین بردند. فراهانی با بیان اینکه در دوره قاجار این هنر دوباره پاگرفت و صنعت فرش با صادر کردن آن به اروپا و استانبول رونق گرفت، ادامه می‌دهد: در اواخر قرن نوزدهم میلادی برخی شرکت‌های اروپایی و آمریکایی به ایران آمدند و فرش ایران را با خود به اروپا بردند، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در کنار خرید و جمع آوری فرش به تولید فرش هم اقدام کردند. وی اضافه می‌کند: در حال حاضر فرش بافی به بزرگ‌ترین هنر در ایران مبدل شده است، هنر و صنعت فرش بافی در خارج از کشور به خوبی شناخته شده است و فرش ایرانی از شهرت و اعتبار خاصی در سراسر جهانی برخوردار است، این شهرت جهانی به خاطر رنگ و تنوع در طرح فرش‌های ایران است. این کارشناس می‌گوید: شهرهای کاشان، قم، تبریز، اراک به ویژه ساروق از قطب‌های فرش بافی کشور هستند، فرش ساروق از نظر طرح و رنگ یکی از بی‌نظیرترین فرش‌های ایران است، به همین دلیل باید به این هنر فاخر و ارزشمند بیش از پیش توجه شود، نمونه‌ای از فرش این ناحیه در موزه‌ای در آمریکا نگهداری می‌شود، طرح‌های فرش ساروق بیشتر طرح‌های محلی هستند. فراهانی با بیان اینکه با آموزش فرش بافی به نسل جدید این صنعت و هنر در ایران زنده می‌ماند و از گزند آسیب حفظ می‌شود، تاکید می‌کند: فرش بافی از جمله مشاغلی است که می‌تواند به اقتصاد خانواده بسیار کمک کند.