بازار فرش کرمان کم رونق و رها شده

به نقل قالیشویی ادیب ازخبرگزاری مهر گروه استان ها: وقتی صحبت از فرش ایران می شود قالی کرمانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، فرش کرمان یکی از مشهور ترین برندهای صادراتی استان کرمان است که قدمتش در زمینه اقتصاد بسیار بیشتر از پسته و خرما است، وقتی از کهنسالان کرمانی در خصوص اوقات فراغت و کار دوران کودکی و نوجوانی شان سوال کنید اکثر این دوران را پای دارهای قالی گذرانده اند و نقشه خوانی را همچون حروف الفبا از همان کودکی یاد گرفته اند. اما با وجود تمام پتانسیلهای انسانی و زیر ساختی که این صنعت در استان کرمان دارد، فرش حالا به فراموش شده ترین بخش اقتصادی استان تبدیل شده است. در سالهای اخیر استاندار کرمان سعی کرد با انعقاد قراردادهایی برای تامین فرش عتبات عالیات کارگاههای فرش در کرمان و راور را احیاء کند اما هنوز هم تجارت فرش به جایگاه اصلی خود باز نگشته است، تجار فرش کم یاب ترین فعالان حوزه اقتصادی استانی هستند که نام و تار و پودش با فرش گره خورده است. چند روز قبل برای بررسی راسته بازار فرش به خیابان گنجعلیخان که از گذشته مرکز سنتی فرش فروشان کرمان محسوب می شود سر زدم اما آنچه دیدم در خور و شان قالی کرمانی نیست. حالا اکثر مغازه های این راسته بازار یا پیراهن فروشی شده اند یا به فروش صنایع دستی از جمله مس و نقره و بدلیجات اختصاص یافته اند، تنها دو سه مغازه در این بخش از خیابان فعال هستند که فاقد فاکتورهای لازم برای جذب گردشگران و خریداران هستند و بیشتر به انبارهای فرش شبیه هستند، این در حالی است که وقتی به هر خیابان شهر نگاه می کنید مغازه های رنگارنگ و طرح های مختلف فرشهای ماشینی با طرح های فرش دستباف بر روی دیوارها زیر نورهای رنگارنگ خودنمایی می کنند. بازاریابی در بخش فرشهای ماشینی با قیمتهای بسیار کمتر از فرش دست باف آنقدر پیشرفت کرده است که گاه از یک برند فرش در یک خیابان چندین نمایندگی با زیبا و شکیل ترین شکل ممکن محصولاتشان را به نمایش گذاشته اند. احمد یکی از گردشگرانی است که این روزها با توجه به تعطیلات آخر هفته به کرمان سفر کرده است، وی در جستجوی فرش کرمان می گوید: وقتی یک گردشگر به بازار قدیم شهر مراجعه می کند توقع دارد یکی از راسته های بزرگترین راسته بازار کرمان به فروش فرش اختصاص داده شده باشد یا حداقل یک کارگاه فرش بافی را ببیند اما دریغ از یک مغازه، فقط در یک موزه که ورود به آن پولی است می توان نمونه های محدودی از فرش را مشاهده کرد. وی بیان کرد: دو روز گذشته به اتفاق خانواده ام به کرمان آمدیم و قصد داشتیم دو تخته فرش خریداری کنیم اما هر چه گشتیم کمتر یافتیم، اکثر فرش فروشیهای کرمان فرشهای ماشینی را عرضه می کنند و کمتر خبری از فرش سنتی در استان است. همسر این گردشگر نیز بیان کرد: توقع این است یک مرکز اصلی برای تولید و عرضه فرش بدون واسطه در کرمان وجود داشته باشد اما هیچ نقشه راهی در این خصوص در کرمان تعریف نشده است و بسیار تعجب آور است که کرمانی ها سعی نکرده اند از مهمترین کالای تولیدی استان در صنعت گردشگری سهم داشته باشند. کریستیان باول یک گردشگر اتریشی است که در یکی از فرش فروشی های سه راه گنج‌علیخان به کمک مترجمش به خبرنگار مهر گفت: برای من بسیار عجیب است که فقط چند مرکز کوچک محدود در بازار کرمان فرش دست باف را در معرض دید قرار داده اند، در موزه های کشورهای اروپایی و اتریش فرشهای ایرانی بر روی دیوارها یا زیر دکتورهای استاندارد نگهداری می شود و طرح های فرش دست باف به عنوان نمادهایی از نخستین طراحی های دست بافت تمدن شرق به نمایش گذاشته می شود اما من در شهر کرمان که یکی از مراکز فرش ایران است نه موزه فرش دیدم و نه مکانی که بتوانم از نزدیک بافت فرش و یا طرح های موجود را ببینم. وی بیان کرد: در یکی دو مغازه در اطرف بازار فرشها بدون هیچ نظم و ترتیبی روی هم تلنبار شده اند و نمی توان انتظاری را که از پایتخت فرش ایران داشت در کرمان مشاهده کرد. یکی از فعالان فرش دست باف که در راور فعالیت می کند درگفتگو با مهر اظهار داشت: طی دهه های اخیر فرش جایگاه خود را در صنایع دستی از دست داده است و به این کالا به عنوان یک کالای تجاری نگاه شده است اما متاسفانه هیچ موفقیتی هم در زمینه تجارت فرش ایرانی دیده نمی شود. ارسلان فروزنده افزود: نوسان شدید ارز، کمبود مواد اولیه و گرانی بیش از پیش رنگ و کرک طبیعی از یک سو و از سوی دیگر عدم امنیت کاری برای کارگران فرش و تحریمها فرش را به جایگاه نازلی رسانده است. وی بیان کرد: در سال حمایت از تولید ملی باید تولید فرش را به تک تک خانه های مردم کرمان وارد کرد، به جای اینکه پسته بکاریم و آب و خاک استان را هدر دهیم و منابع آبی استان تمام شود باید بافت قالی در کرمان گسترش یابد و از تجار و تولید کنندگان فرش هم حمایت شود. وی افزود: ما هیچ کدام از این کارها را نکردیم و حالا فرش ما را افغانستانی ها و پاکستانی ها با نام فرش ایران می بافند و چینی ها تاجر فرش شده اند. این یعنی بازار خارجی تمایل به فرش ایران دارد اما ما در کشور نمی دانیم باید با فرش چه کنیم. یکی دیگر از فعالان تجارت فرش در کرمان می گوید: در استان کرمان بین 15 تا 20 هزار نفر در زمینه تولید فرش فعال هستند و شاهد بافت طرح های اصیل و مختلف فرش در بخشهای مختلف استان کرمان هستیم. محمد رضا وزیری نسب افزود: اگر برای رفع مشکلات صنعت فرش کار منسجم صورت نگیرد همین تعداد محدود فرش دست باف نیز در سالهای آتی این کار را رها می کنند، در حال حاضر بیشترین تعداد فرش بافان در روستاهای کرمان فعال هستند و در شهرها کمتر سراغ تولید فرش می روند. وی بیان کرد: باید فرهنگ ورود به این صنعت را به عنوان یک شغل خانگی در کرمان ایجاد کنیم، برای رونق فرش باید مشکلات فرش شناخته و موانع برطرف شود. وی ادامه داد: متاسفانه جوانان کمتر به قالی بافی روی می آورند و در صورت ادامه روند فعلی و عدم حمایت از قالی بافان به زودی برای تامین نیروی انسانی نیز با مشکل جدی مواجه خواهیم شد. وی بیان کرد: در شرایطی که به زودی برای تامین نیروی انسانی ماهر با مشکل مواجه خواهیم شد شاهد هستیم قیمت مواد اولیه نیز در حال افزایش است و فرش ماشینی رفته رفته جای فرش کرمانی را می گیرد. وی گفت: نباید اجازه داد کارخانه های فرش ماشینی به سادگی از طرح های فرش سنتی و اصیل کپی برداری کنند، برای تقویت اقتصاد مقاومتی و تولید ملی در استان کرمان باید به سمت داشته هایمان برویم و فرش مهمترین داشته اقتصادی استان کرمان است.